Phố đường tàu Hà Nội, nơi đã từng là không gian sinh hoạt bình dị của người dân, giờ đây đã trở thành một điểm đến hấp dẫn cho du khách quốc tế. Chuyên gia du lịch Mark Bowyer đã theo dõi sự chuyển mình thú vị này trong suốt gần một thập kỷ qua.
Khám Phá Năm 2017
Vào năm 2017, khi Mark Bowyer đặt chân đến đoạn đường ray nối giữa Phùng Hưng và Trần Phú, điều đầu tiên đập vào mắt anh là không khí sống bình yên của cư dân nơi đây. Không có quán cà phê, không có khách du lịch, và đặc biệt không có bất kỳ rào chắn nào. Cảnh tượng tiêu biểu mà Mark ghi lại là hình ảnh người dân đang nấu nướng, giặt giũ và chăm sóc lẫn nhau ngay trên thanh tà vẹt.
Theo dữ liệu từ Tổng công ty Đường sắt Việt Nam, đây là đoạn đường sắt nội đô có mật độ dân cư cao nhất, trong đó nhiều khu vực hành lang an toàn chỉ rộng chưa đầy một mét.
Nhìn từ một góc độ khác, Mark nhận thấy sự bình yên và an toàn khi đi bộ dọc đoạn đường ray, so với mật độ giao thông ùn tắc ở khu phố cổ Hà Nội. Trẻ em nơi đây còn vui vẻ chơi đùa, khiến không khí nơi đây trở nên thân thiện hơn bao giờ hết.
Sự Thay Đổi Bắt Đầu
Từ năm 2017 đến 2018, sự phát triển của mạng xã hội đã giúp “Phố đường tàu” nhanh chóng trở nên nổi tiếng. “Hanoi Train Street” xuất hiện trong danh sách những trải nghiệm không thể bỏ qua trên TripAdvisor, đồng thời tạo nên cơn sốt trên Instagram và TikTok.
Tuy nhiên, sự nổi tiếng nhanh chóng cũng mang đến những thách thức. Mark đã trở lại vào năm 2019 và bất ngờ khi thấy phố đường tàu đã thay đổi hoàn toàn. Những ngôi nhà cũ kỹ đã được trùng tu và biến thành các quán cà phê mang phong cách vintage.
“Tinh thần kinh doanh của người Việt thật tuyệt vời,” Mark nhận định. Một trong những chủ quán tiêu biểu là chị Dung, người mở quán cà phê kết hợp với bia thủ công theo phong cách tàu hỏa. Chị chia sẻ rằng toàn bộ ghế trong quán từng được dùng trong ngành đường sắt suốt 50 năm.
Thách Thức Về Quản Lý
Sự phát triển mạnh mẽ tại phố đường tàu cũng dẫn đến việc chính quyền quận Hoàn Kiếm phải vào cuộc. Vào tháng 10 năm 2019, các cơ quan chức năng đã ra lệnh đóng cửa nhiều quán cà phê để đảm bảo an toàn cho việc chạy tàu, khi mà các vi phạm hành lang an toàn trở thành vấn đề nhức nhối.
Sau đại dịch COVID-19, sức hút của phố đường tàu không hề giảm sút mà thậm chí còn gia tăng. Mark Bowyer cho rằng Hà Nội đã đầu tư vào những trải nghiệm du lịch có dàn dựng, nhưng một con phố hình thành từ mạng xã hội lại thu hút được nhiều khách du lịch quốc tế nhất.
Tính đến năm 2023, mặc dù có lệnh cấm và các rào chắn tại đầu phố Trần Phú, hàng nghìn lượt khách vẫn tìm cách vào trong để trực tiếp chứng kiến những chuyến tàu lướt qua sát vách nhà.
Đối Diện Với Tương Lai
Mark Bowyer nhấn mạnh rằng sự nổi tiếng của phố đường tàu hiện nay mang theo rủi ro quản lý. Vào năm 2017, tình trạng an toàn là trách nhiệm cá nhân, nhưng giờ đây, nó đã trở thành trách nhiệm chung của cả thành phố. Cục Đường sắt Việt Nam đã nhiều lần yêu cầu xử lý triệt để các vi phạm hành lang an toàn do những sự cố xảy ra.
Nhìn lại chặng đường đã qua, Mark cho rằng cộng đồng cư dân cũ của những nhân viên đường sắt đã tạo nên linh hồn của phố. Họ giữ vững niềm tự hào về công việc của mình và sống gắn bó với nhau hơn bao giờ hết.
Mark đánh giá phố đường tàu là một điểm du lịch đặc biệt, nhờ vào tính nguyên bản của cuộc sống đô thị Hà Nội. Tuy nhiên, phố đường tàu hiện đang đứng trước bài toán khó, giữa việc bảo tồn nét văn hóa độc đáo và tuân thủ các quy định an toàn nghiêm ngặt.
Sự Cân Bằng Giữa Bảo Tồn và Phát Triển
Chuyên gia du lịch Australia này bày tỏ sự lo lắng về việc thương mại hóa quá mức có thể làm mất đi vẻ đẹp yên bình ban đầu của phố đường tàu. Anh hy vọng rằng những giải pháp hài hòa sẽ được tìm ra, thay vì chỉ đơn thuần là cấm đoán.
Mặc dù chính quyền vẫn duy trì các rào chắn, tuy nhiên, du khách vẫn có thể trải nghiệm những đoạn đường tàu với quy định kiểm soát linh hoạt hơn.
Kết thúc chuyến ghé thăm vào năm 2024, Mark Bowyer tin chắc phố đường tàu sẽ là biểu tượng cho tinh thần kinh doanh nhạy bén của người Việt. Mặc dù diện mạo của phố đã có sự chuyển mình, từ những dây phơi quần áo trở thành những bảng hiệu đèn neon, nhưng bản sắc về cuộc sống gắn bó với đường ray vẫn là điều khiến du khách quốc tế mong muốn được trải nghiệm.
Tóm lại
Sự phát triển của phố đường tàu Hà Nội trong gần một thập kỷ qua không chỉ là câu chuyện thành công về du lịch, mà còn là bài học về cách quản lý và bảo tồn văn hóa trong bối cảnh phát triển kinh tế.
